ПН	АТ	СР	ЧЦ	ПТ	СБ	НД
31	1	2	3	4	5	6
7	8	9	10	11	12	13
14	15	16	17	18	19	20
21	22	23	24	25	26	27
28	29	30	1	2	3	4

Навiны па тэме «СССР»

Много ли в Беларуси «чекистов»? Сравниваем белорусскую спецслужбу с ее аналогами в бывшем соцлагере и некоторых современных странах11 студзеня 2023 у 13.45Мы решили сравнить численность современных белорусских «чекистов» с числом их коллег в КГБ СССР, органах госбезопасности стран бывшего соцлагеря (вроде румынской Секуритате и восточногерманского Штази) и некоторых современных государств. Результаты получились довольно интересными.

На переднем плане слева направо: глава КНР Мао Цзэдун, глава СССР Иосиф Сталин; на заднем плане: глава Монголии Юмжагийн Цеденбал, член Политбюро ЦК КПСС Николай Булганин, будущий глава ГДР Вальтер Ульбрихт, 21 декабря 1949. Фото: commons.wikimedia.org

Когда и как в Беларуси закончатся массовые репрессии? Изучили опыт других стран — кажется, прогноз неутешительный10 студзеня 2023 у 17.35Репрессии такого масштаба, как в Беларуси, проходили и в других странах мира. Их опыт может подсказать, когда же закончится этот мрак.

Пионеры у надгробного памятника Иосифу Сталину у кремлевской стены, 2011 год. Фото: Владимир Федоренко, visualrian.ru, CC BY-SA 3.0, ru.wikipedia.org

«Я такая маленькая была, меня на скамье подсудимых и не видно было». Как в СССР репрессировали детей (похожее происходит в Беларуси)5 студзеня 2023 у 18.30Сюжет с репрессиями в отношении детей далеко не новый: именно так в первой половине прошлого столетия действовали советские силовики. Многие из историй того времени заканчивались огромными сроками — рассказываем подробности.

Белорусских политэмигрантов призывают покаяться и вернуться домой. Похожее уже происходило сто лет назад — вспоминаем, чем закончилось4 студзеня 2023 у 19.45ГУБОПиК постоянно зовет белорусов прийти и покаяться, обещая отпустить домой, где можно «спать спокойно». Вот только люди, поверившие в такие обещания, затем оказываются за решеткой.

Умер первый руководитель российских спецслужб Виктор Иваненко2 студзеня 2023 у 09.46Его быстро отправили в отставку после конфликта с Ельциным.

Афганский моджахед с винтовкой «Ли-Энфилд» в провинции Кунар, август 1985 года. Фото: Erwin Franzen. CC BY-SA 3.0, commons.wikimedia.org

В прошлом США уже поставляли оружие в одну из стран и подорвали могущество Москвы (вскоре СССР распался). Вспоминаем эту историю31 снежня 2022 у 10.00Самая дорогостоящая (по мнению Книги рекордов Гиннесса) в истории тайная операция, проведенная ЦРУ, вынудила СССР наращивать военные расходы, привела к его поражению в войне и в конечном итоге — стала одной из причин развала. Разбираемся, каким образом поставленное американцами оружие помогло афганским партизанам-моджахедам выстоять в войне против тогдашней второй армии мира.

Иосиф Сталин. Фото: German Federal Archive

100 гадоў таму з'явіўся СССР. Тлумачым, як гэта адбылося і якім чынам паўплывала на беларусаў30 снежня 2022 у 13.13Агрэсія Расіі ў дачыненні да Украіны, імкненне аднавіць СССР (праўда, без камуністычнай ідэалогіі) паказвае, што апошняя старонка ў гісторыі існавання гэтай краіны, на жаль, яшчэ не перагорнутая.

Карл Густав Маннергейм. Фото: SA-kuva, commons.wikimedia.org

Падмануў і Сталіна, і Гітлера. Расказваем біяграфію манархіста, які не ад добрага жыцця стаў нацыяналістам і выратаваў краіну27 снежня 2022 у 17.10Сваю галоўную задачу Манэргейм выканаў: Фінляндыя захавала пасля Другой сусветнай вайны суверэнітэт, парламенцкую дэмакратыю і рынкавую эканоміку.

Здание КГБ в Минске со знаменитой "башенкой Цанавы"

Галоўны арганізатар рэпрэсій у БССР. Гісторыя Лаўрэнція Цанавы, адказнага за зламаныя лёсы дзясяткаў тысяч беларусаў27 снежня 2022 у 13.02Лёс мегрэла, які арганізоўваў рэпрэсіі і высылку беларусаў, быў цесна звязаны з жыццём яго цёзкі, супляменніка і начальніка Лаўрэнція Берыі. Яму Цанава быў абавязаны хуткім кар'ерным узлётам — а потым і падзеннем з чэкісцкага алімпа, які суправаджаўся ўзаемнай здрадай, апалай і смерцю.

Прапорщик Николай Крыленко — Верховный главнокомандующий российской армией. Начало 1918 года. Фото: CC BY-SA 3.0, commons.wikimedia.org

Арганізаваў дзве хвалі тэрору, прыдумаў формулу «не да законаў» і быў расстраляны за альпінізм. Гісторыя савецкага ката Крыленкі21 снежня 2022 у 14.00Чалавек, якога пасада абавязвала сачыць за выкананнем законнасці ў краіне, сам удзельнічаў у арганізацыі палітычных працэсаў з расстрэльнымі прысудамі. А ў пачатку 1938 года прайграў у кулуарнай барацьбе, трапіў у няміласць па недарэчным абвінавачанні і быў расстраляны.

Пропагандист Тур рассказал, как научить белорусов родину любить, — отправить ненадолго в Бишкек или другие страны бывшего СССР12 снежня 2022 у 22.52В страны Балтии Тур предложил белорусов не отправлять, так как эти страны «на финансовом содержании Запада».

«Роскосмос» рассекретил личное дело космонавта Юрия Гагарина10 снежня 2022 у 12.40«Увлекается спортом — баскетболом. Имеет второй спортивный разряд и первую судейскую категорию…»

Инсценировка допроса. Фото: Игорь Бургандинов, TUT.BY

Жену Лосика обвинили в «позиционировании себя супругой политзаключенного». Объясняем, какие страшные параллели проводит этим государство8 снежня 2022 у 18.37Задержания и суды над родственниками политзаключенных в Беларуси — не новое явление: в Советском Союзе родных так называемых врагов народа судили лишь за факт родства с ними. Рассказываем об этой страшной практике.

Реконструкция Нарочской наступательной операции времен Первой мировой войны. Фото: TUT.BY

Гітлер ці Сталін — хто загубіў больш жыхароў Беларусі? Разбіраемся ў жахлівых лічбах5 снежня 2022 у 17.40Беларусы ў ХХ стагоддзі сталі ахвярамі двух таталітарных рэжымаў: камуністычнага і нацысцкага. Расказваем, колькі жыццяў забраў кожны з іх.

«Самавольства арганізацыі, нашпігаванай злачынцамі і садыстамі». КДБ праводзіць конкурс пра Дзяржынскага — расказваем, кім быў гэты чалавек1 снежня 2022 у 17.28Расказваем, хто такі Дзяржынскі, як ён звязаны з Беларуссю і як паўплываў на нашу гісторыю, а таксама ці ёсць у беларусаў нагода ім ганарыцца.

Украина вышла еще из двух соглашений с участием Беларуси. Одно из них давало право на пенсию за стаж работы в бывшем СССР29 лiстапада 2022 у 23.31Еще одно расторгнутое соглашение касается сотрудничества с Беларусью в космической сфере.

Фото: пресс-служба правительства Армении

Лукашэнка прадказаў канец АДКБ у выпадку паразы Расіі ў вайне. Здаецца, гэтым разам ён мае рацыю — тлумачым25 лiстапада 2022 у 15.51Наколькі імаверным выглядае тое, што ў выпадку паразы Расіі ў развязанай ёю вайне АДКБ спыніць існаванне? Мы вырашылі разабрацца ў пытанні на прыкладах з гісторыі.

Леонид Брежнев (справа) в ГДР в 1971 году. Фото: German Federal Archive

«У самотнасці ў моргу ўчарашні дыктатар, а цяпер проста мёртвы стары». Як за савецкім часам людзі даведваліся пра смерць кіраўнікоў24 лiстапада 2022 у 18.30Калі паміралі савецкія лідары, асяроддзе часцей за ўсё ўжо адкрыта чакала іх смерці і пачынала дзяліць партфелі «не адыходзячы ад касы». Народ жа звычайна маўчаў. Расказваем гэтыя гісторыі.

Спрабаваў уратавацца ад рэпрэсій, але ўсё роўна прайграў. Расказваем гісторыю чэкіста, які не захацеў ісці на забой24 лiстапада 2022 у 14.46Люшкоў стаў вельмі рэдкім прыкладам супрацоўніка органаў НКУС, які не ўспрыняў будучы арышт як непазбежнасць, а паспрабаваў уратаваць сябе і сваю сям'ю. Як жа гэты жорсткі і беспрынцыповы чалавек, вінаваты ў смерці тысяч сваіх суграмадзян, стаў самым высокапастаўленым савецкім перабежчыкам?

Адпрацоўваць пяць гадоў, за адмову — крымінальная справа. Тлумачым, як з'явілася размеркаванне выпускнікоў і наколькі яно эфектыўнае23 лiстапада 2022 у 15.27«Згодная выйсці замуж хоць за помнік Пятра, каб не ехаць па размеркаванні».